%15, %20 ve KAMERALI POLİS KASKLARI

3M firmasını hepimiz biliriz. Hayatımızı kolaylaştıran çok sayıda ürünün icat edildiği ünlü firma... Ki ürünlerinden birini sürekli kullanıyorum ve el çantamda muhakkak taşıyorum: Post-it... Eğer Post-it icat edilmemiş olsaydı, öğrenme süreçlerim büyük yara alırdı, eminim. Peki, Post-it'in 3M çalışanlarına tanınan %15'lik serbest zamanda icat edildiğini bilmeyenimiz var mı? %15'lik bir zaman dilimi çok ciddi bir oran. Çalışanlar bu zaman diliminde istedikleri inovatif düşünce üstünde çalışıyorlar. Sahi, %15'i fazla bulup, sinirlenenler var mıdır aramızda?

%15 fazla diyorsanız, Google'a gelelim ve biraz daha sinirlenelim. Google'da %20'lik bir zaman dilimi çalışanların yönetimine bırakılmıştır. Bir Googler bu çalışma diliminde zihni sinir projelere vakit ayırmakta serbesttir. Google'ın çok sayıda ürünü bu zaman dilimi vasıtasıyla hayat bulmuştur, malum. Mesela Google Maps...

Ülkemden bir örnek vermek istiyorum. Hani, herkes küçük firmalara ya da patron firmalarına laf atar ve bu tür firmaların ne çekilmez olduğunu vurgular ya! İşte, anlı şanlı bir bankamızdan gerçek bir örnek... Ki örneğin kahramanı olan yöneticimiz 08/09/2017 tarihi itibariyle görevine devam etmektedir. Yöneticimiz çalışanlarını sürekli kameradan takip etmektedir. Mesela bir çalışan, çay molası verdi ve yerine hemen dönmedi. Ne mi olacak? Çalışan yerine geldiğinde, telefonu acı acı çalacak ve "Neden masana geç geldin?" fırçasına maruz kalacak.

Blog yazılarımda sıklıkla vurguladığım üzere, verimsiz dinozorların bütün şirketlerimizde çok önemli yerleri kaptıklarını vurguluyorum. Hayatı boyunca aynı işi, aynı şekilde yapana "verimsiz dinozor" dendiğini tekrardan belirteyim. Değişime kapalı, otoriter ve yenilik cahili yöneticiler her yerde. Anlı şanlı bir bankamızdan örnek sundum yukarı paragrafta.

Çevik kuvvet polislerinin taktığı kasklara dikkat ettiniz mi? Her kaskta bir numara ve kamera mevcut. Her bir çevik kuvvet polisi sıkı bir takip altında olmakta. Kendinizi böyle hissettiğiniz sıklıkla vaki midir? Eğer yanıtınız "evet" ise, tarih öncesi hastalıklardan mustarip olmaya hazırlanın, derim. Malum, dinozorlar tarih öncesi yaratıklar ve "verimsiz dinozor" örneği çalışanlar da böyle modası geçmiş, inovasyon ve verimlilik düşmanı insanlar... Gerçekler acıdır ve herkes tarafından dile getirilemezler, ama kalkınmayı hedefleyen ülkemin şirketlerinde çok sayıda verimsiz dinozor istihdam edilmiş durumdadır.

Serbest çalışılan zaman dilimlerine itirazlar geleceğini biliyorum. Elbette yönetim tarafından sunulan bu nimete ihanet edecek insanlar olacaktır, ama günlük 8 saatlik mesainin her bir çalışan tarafından verimle kullanıldığından ne kadar eminsiniz? Şirketinizde performans ölçüm sistemleri elbette vardır, ama performans ve verim kavramları tam olarak nedir? Gün boyunca masasında oturan ve kendisine buyurulan işleri yapan bir personel verimli bir çalışan mıdır? Mesela bankalar için bir örnek verelim. İki tane gişe personeli düşünelim. Aynı gün içerisinde biri 150 tane fiş keserken, diğeri 90 tane fiş kesiyor olsun. Bütün fişler de usulüne uygun olarak kesilmiştir diye düşünelim. İşte, 150 tane fiş kesen personelin 90 tane fiş kesen personele göre daha verimli çalıştığını nasıl ispatlayacaksınız? "Gişe personelinin görevi müşteri taleplerini yerine getirmek ve bu taleplere ilişkin fişleri usulüne uygun şekilde kesmek" derseniz, sizi anlarım. Ama ya 150 tane fiş keşen personel, müşterilere karşı yüzsüz ve huysuz tavırlar sergilediyse? Ama 90 tane fiş kesen personel, müşteri memnuniyetine önem verdiyse ve müşterilere daha nazikçe yaklaştıysa ve ek olaraktan banka ürünleri için çapraz satışlar yaptıysa?.. Bu iki durumu birlikte düşündüğümüzde, verim ve performans kavramlarına bakışımız değişmeyecek mi?

Şirket olarak en iyi personeli istihdam etmeyi düşünürsek, emin olun ki serbest çalışma zamanları inovasyon odaklı olacaktır. "Üretken akıl" deniyor bu insanlara. Eğer siz üretken akılları istihdam ederseniz ve onlara maddi/manevi en iyi olanakları sağlamaya çalışırsanız, emin olun ki sizi yanıltmayacaklardır.