KURULUŞ YERİ SEÇİMİ VE AHP

Benzer şikâyetlere sıklıkla rastladığımızı düşünüyorum:

1- "Bankamızın büyüme stratejisine uygun olaraktan, X Caddesi'ne şube açtık, ama mevduatta ve kredide istediğimizi bulamadık. Bu yıl içerisinde bu şubemizi taşımak veya başka şubeyle birleştirmek seçeneklerini değerlendireceğiz."
2- "Marketler zincirimizi büyütme kararı aldık ve Y AVM'de bulunmaya karar verdik, fakat istediğimiz ciroya ulaşamıyoruz. Kira da zaten USD endeksli. Muhtemelen bu AVM'den çıkmak zorunda kalacağız."
3- "Öğrencilerin yoğun olarak bulunduğu caddede bulunalım dedik ve kafe zincirimizin son şubesini Z Caddesi'nde açtık. Ama işler istediğimiz gibi gitmiyor..."

Kuruluş yeri (Yeni şube, fabrika, mağaza, market vs.) seçimi stratejik bir karar ve oldukça maliyetli. Zahmet ve yorgunluk da diğer yönler... Buraya kadar kimsenin itirazı yok, ama canım ülkemde, görebildiğim kadarıyla, kuruluş yeri seçiminde "hisler", "tecrübeler" ve "yönetsel sezgiler" büyük önem arz etmekte. Şirketlerimizde etkin olan/sözü geçen kişiler "hangi lokasyonda" büyümenin gerekli olduğuna karar veriyorlar, ama bu kararlarını genellikle bilimsel teknikler şekillendirmiyor. Elbette yönetsel sezgiler ve tecrübeler çok önemli, fakat kapanan banka şubeleri, marketler, perakende zincirleri vs. bir yerlerde bir hata olduğunun göstergesi. Elbette "kuruluş yerinin doğru seçilmesi" başarının tek anahtarı değil, ama kuruluş yerini yanlış seçtiğimizde en başta kaybetmiş oluyoruz.

Kuruluş yeri seçiminde farklı bilimsel tekniklerden istifade edilebilir, ama ben AHP-Analytical Hierarchy Process tekniğinin yeterli olduğunu düşünüyorum. AHP hakkında Google'da arama yapınca, Türkçe ve İngilizce çok sayıda kaynak mevcuttur. Ama benim gibi "kitaptan okuma"yı seviyorsanız, örnek Türkçe kitap aşağıda tanıtılmıştır. Ek olaraktan, AHP'nin gerekli işlemlerini tek tek elle hesaplama zaman alıcı bir süreç. İşte, Expert Choice bu amaçla yazılmış bir bilgisayar programı. Bu programı öğrenmekte ve kullanmakta fayda görüyorum.

Expert Choice adresi: https://expertchoice.com/

Ülke olarak kaynaklarımız oldukça kısıtlı ve yeni şube açma/yeni yatırım yapma oldukça maliyetli bir süreç. Kuruluş yeri seçiminde bilimsel tekniklerden, kanaatimce AHP yönteminden, yararlanılması gerektiğini ve Expert Choice yazılımının bu konuda da yardımcı olacağını naçizane belirtmek istiyorum.