LİDER ve %51 KURAMI

İşletme yönetimi uzmanı değilim, ama çok ciddi bir iddiam var ve bu iddiamı bilimsel bir temele oturtabileceğimi düşünüyorum.

Sav: Bir liderin yakın çevresinin asgari %51'i şakşakçı dalkavuktur ve bu gerçeği göremeyen liderler başarısız olmaya mahkumdur.

Ayrıntılı örnekler:

1) Büyük bir şirkette CEO olduğunuzu ve 10 tane yardımcınız olduğunu varsayın. Bu 10 yardımcının en az 5 tanesi şakşakçı dalkavuktur.

2) Bir bankada şube müdürü olduğunuzu ve şubenizde 4 tane müdür yardımcısı olduğunu varsayın. Bu 4 yardımcının en az 2 tanesi şakşakçı dalkavuktur.

Temel Soru 1: Peki insanlar neden şakşakçı dalkavuk olmayı tercih eder.

Yanıt: Terfi ve performans için... Yani CEO'ya/müdüre bağlı olarak düşünürler kendi ikballerini.

Temel Soru 2: Liderler bu tuzaktan nasıl korunabilir?

Yanıt: Alt çalışanları zaman zaman birebir dinleyerekten. Şakşakçı yardımcılar "Liderin Hatalarını" görmezden gelirler, zira ikbal korkusu ağır basar onlarda. Periyodik olarak, alt seviye çalışanlardan da şirketin politikaları hakkında fikir alınmalıdır. Örneğin haftada 1 saat, 3 farklı birimden 3 farklı kişiden liderin görüş alması...

Tarihten Bir Örnek: Osmanlı padişahları zaman zaman tedbil-i kıyafet halkın arasına karışır ve devletin gidişatı hakkında fikir alırmış.

Soru: Liderlerin etrafında "terfi/zam/yüksek performans" uman şakşakçılar varsa, liderler nasıl davranmalı?

Zam ve performans değerlendirmeye daha ayrıntılı öneriler getirmek gerekir diye düşünüyorum, ama terfi için çözüm daha kolay. Çözüm mü? Terfilerde nesnel ölçütler getirmek... Mesela uluslararası geçerliliği olan unvan sertifikası alma, TOEFL'dan 100 ve üzeri puan alma ya da belirlenen alanlarda MA/MS gibi... Adalet böyle sağlanabilir eğer terfi etmeyi bekleyen çok sayıda insan ve az sayıda kadro varsa... Bu uygulamanın Güzel bir örneği FORTİS iç denetimde vardı diye hatırlıyorum. Unvan sertifikası alanlara terfi veriliyordu.

1985 ve daha eski yıllarda doğanlar için BİZİMKİLER dizisi özeldir, bilirsiniz. "Lider ve %51 Kuramı"nı bu diziye uyarlayabiliriz. Şöyle ki:

Lider: Katil Yavuz

Şakşakçı Dalkavuklar: Tak tak Sedat, Kapıcı Cafer ve Yönetici Sabri Bey

Doğrucu Davut: Sarhoş Cemil

Dizinin özellikle 181. bölümünü seyretmenizi öneriyorum. (Youtube)

Belirttiğim bölümde dalkavukluğun çok hoş örneklerini sergiliyor değerli sanatçılarımız.