OFİS ERGONOMİSİ ve İÇ DENETİM

Son yıllarda iş dünyasındaki gelişimlere paralel olaraktan, iç denetim birimlerinin farklı alanlarda da söz sahibi olması beklenmektedir. Şirketlerin en değerli iki varlığının "kurumsal kimlik" (marka, itibar...) ve "insan kaynakları" olduğu sıklıkla dile getirilmektedir. Bu yazıda "insan kaynakları"nın alt başlığı olarak kabul edilebilecek "ofis ergonomisi" ve "ofis ergonomisi" hakkında iç denetimden beklenebilecek hususlara değinilecektir. "Ofis ergonomisi"nin insan kaynakları ile ilgili olduğu savını işleyeceğiz, zira mutlu/sağlıklı/huzurlu çalışanların var olması durumunda "insan kaynakları" kavramı mana ifade edebilecektir.

Ergonomi, çalışan insanın işi, iş aletleri ve iş çevresiyle olan ilişkilerini araştırır. Sakatlanma riskini azaltarak, insan vücudundan en iyi verimin alınması amaçlanmaktadır. Çalışılan ortam ve alışkanlıklar üzerinde basit ayarlamalar yapmayı öğrenmek kişinin rahatını ve verimliliğini önemli ölçüde arttırabilecektir.

Ofis ergonomisi, çalışma ortamını çalışana uygun hale getirme bilimi olarak tanımlanabilir. "İnsan Unsuru Mühendisliği" olarak da tanımlanabilen ofis ergonomisi, kullanıcının yorgunluk ve rahatsızlığını en aza indirerek verimliliğini arttırma yolunda ofis mobilyaları tasarımı ve çalışma ortamı düzenlemesinin uygulamalı bilimidir. Çalışma hücresi ergonomisi yorgunluk ve kas gerilmelerini engeller, gereksiz hareketleri ortadan kaldırır, konforu arttırır. Bütün bunların neticesinde, verimlilik artışı sağlanmış olur.

Ergonomik bir çalışma birimi fiziksel çevreyi, masa ve koltuk tasarımını, ekran ve klavyenin konumunu, dokümanın yerini, ofis aydınlatmasının yeri ve şiddetini ayarlar ve kontrol eder.

Ofis ergonomisi bakış açısıyla, şu hususlar değerlendirilir ve düzenlenir:
- Koltuk
- Çalışma alanı/masa
- Klavye ve fare
- Monitör
- Doküman yerleri
- Ofis aydınlatmasının yeri ve şiddeti...

Şirketlerimizde ofis ergonomisinin dikkate alınmaması durumunda, çeşitli riskler açığa çıkabilecektir. Bu risklere aşağıdakileri örnek olarak verebiliriz:
1- Tazminat Riski
2- Üretim/Hizmet Kaybı Riski
3- İtibar Riski
4- Gider Artışı Riski
5- Kar Azalışı Riski...

Ofis ergonomisinden kaynaklanabilecek riskleri dikkate aldığımızda, iç denetim birimlerinden şu hususlarda çalışma yapmalarını bekleyebiliriz:
1- Ofis ergonomisi şirket süreçlerinde yer alan bir husus mudur?
2- Personele ofis ergonomisi hakkında eğitim verilmekte midir?
3- Ofis ergonomisi konusunda uzman personel istihdam edilmekte midir ya da danışmanlık hizmeti alınmakta mıdır?
4- Ofis ergonomisinde uyulmaması neticesinde maruz kalınan riskler ölçülmekte midir ve bu risklerin kayıtları tutulmakta mıdır?
5- Ofis eşyası satın alınırken, ofis ergonomisi hususu dikkate alınmakta mıdır?
6- Ergonomik ofis eşyası satın alınırken, satıcı firmaların ürünlerinin ergonomik olduğu teyit edilebilmekte midir?
7- Diğerleri...

Kısacası; çalışanların mutlu/huzurlu/sağlıklı olabilmesi adına "ofis ergonomisi" konusuna eğilmekte fayda mülahaza edilmektedir ve ofis ergonomisinin bir uzmanlık dalı olduğu dikkate alınmalıdır.

(Bu yazının hazırlanmasında, özellikle yüksek mimar Meltem Baslo'nun çalışmalarını dikkate aldım. Kendisine teşekkürlerimi iletiyorum.)